مؤسسه آموزش عالی علمی-کاربردی هلال ایران وارث قریب به 60 سال آموزش و پژوهش در جمعیت هلال‌احمر می‌باشد. این مؤسسه بطور رسمی از سال 1374 تحت نام مرکز آموزش و تحیقات جمعیت هلال‌احمر تأسیس گردید. که براساس ماده 7 اساسنامه قبلی خود یک مؤسسه آموزشی، پژوهشی غیرانتفاعی بوده که از ابتدا در دو بخش آموزشی و پژوهشی فعالیت خود را آغاز نموده است. این مؤسسه از سال 1378 با کسب مجوز از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و نیز براساس مصوبات هیات محترم اجرایی جمعیت اقدام به پذیرش دانشجو و تربیت نیروی انسانی نمود. اما در همین سال برآن شد تا با پیوستن به نظام رسمی آموزش عالی کشور که جایگاه آن دروزارت علوم تحقیقات و فناوری است دوره‌های دانشگاهی خود را به رسمیت بخشید.
این مجموعه دانشگاهی به طور رسمی از مهرماه 1381 به “مؤسسه آموزش عالی علمی- کاربردی هلال ایران” که دارای شخصیت حقوقی مستقل و هیأت امنا می‌باشد ارتقاء یافته و در لیست دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی رسمی کشور در وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری قرارگرفته است. اساسنامه مؤسسه آموزش عالی علمی_کاربردی هلال ایران وابسته به جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران براساس آئین‌نامه آموزش‌های علمی_کاربردی مصوب شورای علی انقلاب فرهنگی و به امضای وزیر وقت علوم ابلاغ شده است. (این مؤسسه یکی از سه مؤسسه آموزش عالی علمی- کاربردی رسمی کشور می‌باشد.)

در سال 89 اقدام به تاسیس مراکز آموزش علمی کاربردی در جمعیت هلال‌احمر استان‌ها نمود که در حال حاضر 33 مرکز آموزش علمی- کاربردی در 31 استان کشور در حال پذیرش و تربیت دانشجو هستند.
در حوزه فعالیت‌های پژوهشی نیز از بدو تأسیس برنامه‌ریزی‌هایی در خصوص مطالعات و تحقیقات صورت گرفته است از جمله طرح امکان‌سنجی استان‌های کشور برای مقابله با حوادث و سوانح، طراحی کیف امداد خانواده، طراحی چادرهای جدید اسکان اضطراری، سامانه مدیریت اطلاعات سوانح و دهها پروژه تحقیقاتی دیگر که به اجرا درآمده و ماحصل آن در حوزه‌های مختلف ماموریتی جمعیت به صورت کاربردی اجرا شده و تاثیر گذار بوده است. تا کنون بیش از 110 عنوان کتاب تخصصی توسط این مؤسسه در راستای مأموریت‌های اصلی جمعیت به ویژه در حوزه امداد و نجات به چاپ رسیده و منتشر گردیده است. این مؤسسه دارای کتابخانه و مرکز اسناد و اطلاعات علمی تخصصی در حوزه امداد و نجات می‌باشد.
آموزش همگانی نیز از جمله فعالیت‌های مؤسسه از بدو تأسیس بوده که با مشارکت دو بخش آموزش و پژوهش اقدامات گسترده‌ای در این زمینه انجام شده است که می‌توان به تهیه و توزیع کتاب‌های آموزش همگانی، مقابله با سوانح در تیراژ بیش از دو میلیون نسخه در تهران بزرگ و دهها هزار نسخه در سراسر کشور اشاره نمود و نیز آموزش از طریق بیلبوردها و تابلو های اطلاع‌رسانی، راه‌ اندازی خط تلفنی ندای امداد 147، تهیه و توزیع بروشورها و پمفلت‌های آموزشی، برگزاری همایش‌های عمومی و تخصصی در زمینه امداد و نجات و آموزش پرسنل سایر دستگاه‌های اجرایی همکار در مدیریت سوانح و امثال آن که در سال‌های گذشته به اجرا درآمده است.

رشته‌های موجود در این مؤسسه به شرح زیر می‌باشد:

1. دوره کاردانی حرفه ای ناپیوسته امداد سوانح

2.دوره کاردانی حرفه ای ناپیوسته امداد و نجات

3. دوره کاردانی حرفه ای خدمات سلامت- دارویاری

4.دوره کاردانی حرفه ای تربیت بدنی مربیگری پایه کوهنوردی و کوهپیمایی

5. دوره کارشناسی حرفه ای ناپیوسته مدیریت عملیات امداد و نجات

6. دوره کارشناسی حرفه ای ناپیوسته مدیریت امداد در سوانح (طبیعی- غیرطبیعی)

7. دوره کارشناسی حرفه ای مدیریت و فرماندهی عملیات در حریق و حوادث

8.کارشناسی غیرحضوری مدیریت خانواده